Գործնական քերականություն

1.Տեքստն այնպես փոխադրի՛ր, որ զգացվի` ինքդ զարմացած ես և ուզում ես ուրիշներին էլ զարմացնել:

Երբ առաջին անգամ Անտարկտիդայի սառցածածկույթի տակ արևադարձային հնագույն կենդանիների և ծառերի քարացած մնացորդներ հայտնաբերվեցին, ոչ ոք դրան չհավատաց: Մոտ հիսուն տարի պահանջվեց, որ վեցերորդ մայրցամաքի դինոզավրերի մասին ճշմարտությունը հաղթանակի: Անտարկտիդայում հնէաբանական վերջին գտածոն եզակի է: Մի այնպիսի կմախք է հայտնաբերվել, որպիսին գիտնականները դեռ երբեք և ոչ մի տեղ չէին հանդիպել: Դա երեք մետր վաթսուն սանտիմետր բարձրություն ունեցող փետրավոր գիշատիչ մողես է, որը ջայլամ է հիշեցնում, բայց ձիու գլխից մեծ զլուխ և արծվի հզոր կտուց ունի: Գտածոն քառասունվեց միլիոն տարեկան է:

2.Նախադասությունները տարբեր ձևերով կետադրիր այնպե՛ս, որ իմաստը փոխվի։

Մանեն կարդում էր բոլորովին հանգիստ, նրա ձայնը հնչում էր հարթ ու հավասար։

Մանեն կարդում էր, բոլորովին հանգիստ, նրա ձայնը հնչում էր հարթ ու հավասար։

Այգուց դուրս եկած միջահասակ մարդուն Վարդանին նորից հանդիպեցինք ձորում։

Այգուց դուրս եկած միջահասակ մարդուն Վարդանին նորից հանդիպեցինք ձորում։

Մեծանում էին Հակոբի որդիները՝ Արամն ու Արեգը։

Մեծանում էին Հակոբի որդիները Արամն ու Արեգը։

Երկաթուղու վարչության կառավարիչը ճաղատ գլխով ա շատ երկար բեղերով մի մարդ և մյուս հյուրերը երգում էին։

Այդ կնոջից Սառայի մորից հետո աներս նորից ամուսնացել է։

3.Երկխոսություն հորինի՛ր, որ կարող է լինել համերգային դահլիճում։

Դասարանական առաջադրանքներ՝ 1174-ա,գ,ե; 1175-ա,գ,ե,; 1177-ա,գ,ե; 1178-ա,գ; 1184; 1186-ա,գ

1174. Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 8,368 ։ 2=4,184

գ) 0,0225 ։ 15=1,5

ե) 6,25 ։ 125=0,05

1175. Կատարե՛ք բաժանում.

ա) 40,25 ։ 2,3=4000

գ) 30,303 ։ 33,3=2200

ե) 35,601 ։ 0,01=120

1177. Կատարե՛ք բաժանում

ա) 1000 ։ 0,25=

գ) 7920 ։ 3,6=

ե) 276 ։ 2,3=

ՄԵԾ ՀԱՅՔԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆ ԱՐՏԱՎԱԶԴ II-Ի ՕՐՈՔ

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ե՞րբ է գահակալել Արտավազդ II-ը: Բնութագրե՛ք նրան:

Արտավազդ II-ը գահակալել է (Ք. ա. 55-34 թթ.): Նա ևս Արտաշեսյան արքայատոհմի նշանավոր ներկայացուցիչներից է: Ստացել էր հիանալի կրթություն, գրել է «ողբերգություններ, ճառեր ու պատմական երկեր»:

2. Ե՞րբ է տեղի ունեցել Կրասոսի արշավանքը և ինչպե՞ս է ավարտվել:

Ք. ա. 54 թ. Հռոմն արևելք ուղարկեց Կրաunu զորավարին, որի նպատակը Պարթևստանի գրավումն էր: Նույն թվականին Խառանի ճակատամարտում Հռոմեական զորքը ջախջախիչ պարտություն կրեց: Սպանվեց նաև Կրասոսը:

3. Ե՞րբ է կնքվել և ինչո՞վ է ամրապնդվել հայ–պարթևական դաշինքը:

Հայ–պարթևական դաշինքը կնքվել է 53թ․։ Այն ամրապնդվեց պարթև արքայազն Բակուրի և Արտավազդ II–ի քրոջ ամուսնությամբ:

4. Ո՞ր թվականին սկսվեց Անտոնիոսի արշավանքը: Ներկայացրե՛ք դրա արդյունքները:

Անտոնիոսը 100-հազարանոց բանակով Ք. ա. 36 թ. սկսեց ռազմարշավը, սակայն խայտառակ պարտություն կրեց:

5. Ե՞րբ և ինչո՞ւ գերվեց Արտավազդ II արքան:

Ք. ա. 34 թ. Անտոնիոսի զորքերն անակնկալ ներխուժեցին Հայաստան: Արյունահեղությունից խուսափելու նպատակով հայոց արքան գնաց բանակցությունների, սակայն խաբեությամբ ձերբակալվեց և տարվեց Եգիպտոս:

6. Ի՞նչ վեհանձն արարքով աչքի ընկավ Արտավազդ II-ի ընտանիքը գերության մեջ:

Վեհանձն արքան և նրա ընտանիքն արհամարհեցին Անտոնիոսին` գերադասելով արժանապատիվ մահը:

Գործնական քերականություն

1. Տեքստինախադասությունների մեջ տեղադրի՛ր հարցերին համապատասխան նախադասություններր։

Մոտավորապես վաթսունհինգ միլիոն տարի առաջ մեր մոլորակի կենդանիները զանգվածաբար ոչնչացել են, ի՞նչ պատճառով: Գիտնականների մի խումբ կարծիք է հայտնել, ինչպիսի՞: Ուղղակի աղետից հետո փոշու այնքան հոծ շերտ է պատել Երկիրը, ինչքա՞ն :  Դրանից և՛ջերմությունն է զգալիորեն նվազել, և´ խավար է եղել, ինչքա՞ն: Այդ ժամանակաշրջանի շատ կենդանիներ, ո՞ր, չեն կարողացել հարմարվել պայմաններին և ոչնչացել են:

Մեր Երկրին ինչ-որ Աստղակերպ կամ փոքր մոլորակ է ընդհարվել։ Կենդանիները հարվածից կամ ցնցումից չեն ոչնչացել: Արեգակի ճառագայթները չեն կարողացել հասնել նրան: Կենդանիները չեն կարողացել սնունդ և ապաստան գտնել: Դրանց թվում են նաև դինոզավրերը:

2. Փորձի՛ր այս բառերի կազմությունն ու նշանակությունը բացատրել:

ա) Այգեբաց-խաղողի վազերը բացելը՝ հողից ազատելը:

 այգաբաց-որևէ երևույթի՝ իրադարձության՝ դարաշրջանի սկիզբ:

բ) Հայելի-ողորկ՝ հղկած մակերևույթ, որ ցոլացնում Է իր դիմացը գտնվող առարկայի պատկերը, մասնավորապես՝ հատուկ ձևով պատրաստած ապակի՝ իր անդրադարձումը տեսնելու, պատերը զարդարելու ևն համար:

հայացք-հայելը, աչքերը մի բանի վրա ուղղելը, նայելը:

ծովահայաց-դեպի ծովը նայող, ծովի կողմն ուղղված:

(գրաբ. հայել – նայել)

գ) Ակնթարթ-աչքի կոպերը թարթելը:

ակնդետ-աչքերը մի կողմ դարձրած դիտելով:

ակնոց-աչքերին դրվող զույգ ապակիներով սարած՝ տեսողությունն ուժեղացնելու կամ աչքերը փոշուց՝ արևից ևն պաշտպանելու համար:

դ) Քինախնդիր-աններող, անհանդուրժող

վրեժխնդիր-վրեժը լուծելու հետամուտ, վրեժի զգացումով տոգորված

մանրախնդի-մանրուքների ետևից ընկնող, բծախնդիր, չնչին բաների կարևորություն տվող:

(գրաբ. խնդրել – փնտրել):

Սննդառություն և մարսողություն.Շնչառություն

1.Սննդառության ի՞նչ եղանակներ են ձեզ հայտնի:

• ավտոտրոֆներ— էներգիա են ստանում արևից:
• հետերոտրոֆներ — էներգիա են ստանում օրգանական նյութերի քայքայումից:
• միքսոտրոֆներ — էներգիա կարող են ստանալ և արևից և օրգանական նյութերից:

2.Ինչպե՞ս են սնվում բույսերը:

Բույսը արմատներով հողից կլանում է ջուր, իսկ տերևներով` օդից ածխաթթու գազ: Այդ անօրգանական նյութերից լույսի ազդեցությամբ, կանաչ քլորոֆիլի մասնակցությամբ բույսը պատրաստում է օրգանական նյութ` շաքար: Ֆոտոսինթեզի մնացորդ է թթվածինը, որը տերևներով հարստացնում է օդը:

3.Ո՞ր բույսերն են սնվում կենդանիներով և ի՞նչու:

Որոշ բույսեր հանդիսանում են գիշատիչներ: Նրանք ունեն հատուկ «թակարդներ», որոնցով որսում են միջատների և սնվում նրանց օրգանական նյութերով: Դրանք միջատակեր բույսերն են:

4.Ի՞նչ է հետերոտրոֆ օրգանիզմներ գիտեք:Բերե՛ք օրինակներ:

Հետերոտրոֆ սննդառության հիմնական ձևը պատրաստի սննդի որոնումն ու կլանումն է:

Հետրոտրոֆները լինում են բուսակեր, կենդանակեր, ամենակեր։

5.Ի՞նչ է շնչառությունը:

Այն գազափոխանակությունը, երբ օրգանիզմը օդից կլանում է թթվածին և անջատում ածխաթթու գազ կոչվում է շնչառություն:

6.Շնչառական ի՞նչ օրգաններ գիտեք։

Շրջանական օրգաներ են խռիկները, թոքերը, տրեախաները հերձանցքներև մաշկը։

Դասարանական առաջադրանքներ՝ 1156-ա,գ,ե; 1157-ա,գ,ե,; 1158-ա,գ,ե; 1167; 1169

1156. Կատարե՛ք գործողությունները և համեմատե՛ք արդյունքները.
ա) 3,76 ⋅ 0,1 > 10,26 ⋅ 0,03

գ) 1,92 ⋅ 8,4 > 17,5 ⋅ 0,8,

ե) 0,705 ⋅ 9,43 և 8,99 < 0,77,

1157. Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) (6,4 ⋅ 0,5) ⋅ 0,2

բ) 8,1 ⋅ (10,1 ⋅ 0,93),

դ) 9,8 ⋅ 6,5 ⋅ 4,3

ե) 5 ⋅ 9,8 ⋅ 0,2,

զ) 36,2 ⋅ 10 ⋅ 8,5:

Բանան

Մենք այսօր ես ու ընկերուհիս անցել ենք մի նյութ։ Մենք պետքե հասկանանք թե ինչ է արվեստը։ Օրինակ այս նկարում պատկերված է մի բանան, որը կոչվում է արհեստ։ Ես որպես արհեստ մտածում եմ, որ նա շատ տարօրինակ է։ Ես նա համարում եմ արհետս։ Իրականում արհեստ ստեղծելու համար կարևորէ միտքը։

Մանուշակը Հյուսիսային բևեռում

1.Դուրս գրի՛ր մանուշակին նկարագրող նախադասությունները:

Նրանք հիանում էին արտասովոր ծաղիկով, զարմանքով դիտում նրա բարալիկ դողդոջուն ցողունը եւ շնչում նրա նուրբ, անուշ բուրմունքը:

2.Ո՞ր տողերում է արտահայտված հեքիաթի ասելիքը /գաղափարը/:

Կարևորն այն է, որ որևէ մեկը սկսի պայքարը…

3.Ինքդ ձևակերպիր հեքիաթի ասելիքը:

Ասելիքը այն է,որ չպետք է հանձնվել և պետք է պայքարել գեղեցիկ կյանք ստեղծելու համար:

4.Տրված նախատդաությանների ստորոգյալները համաձայնեցրու ենթակաների հետ:

Օրինակ՝

Ինձ մոտ նոր դասագրքեր կա: – Ինձ մոտ նոր դասագրքեր կան:

Գարնանը օրերը երկարում է-Գարնանը օրերը երկարում են։

Նրա մազերը սև է:-Նրա մազերը սև են

Քո երգերն ամբողջ քաղաքում երգվում է-Քո երգերն ամբողջ քաղաքում երգվում է։

Կատվի աչքերը ճրագի պես վառվում էր:-Կատվի աչքերը ճրագի պես վառվում էին։

Ուրախ էր անցնում նրա օրերը:-Ուրախ են անցնում նրա օրերը:

Ցրտերն ընկավ:-ցրտերն ընկնում են։

Ջրերը կտրվեց:-Ջրերը կտրվեցին ։

Քաղաքում ինչ-որ լուրեր է պտտվում:-Քաղաքում ինչ-որ լուրեր են պտտվում։

Այնպես փախան, որ հետքերն էլ չի երևում:-Այնպես փախան, որ հետքերն էլ չեն երևում:

5.Պարզհամառոտ նախադասություններն ընդարձակի՛ր:

Ընկերդ վախենո՞ւմ է:- Ընկերըդ վախենում է վայրի կենդանիներից։

Հիշեցնե՞մ:- Հիցնեմ, որ այսօր թեմատիկ ունենք։

Պիտի համոզե՞մ:- Պիտի համոզեմ, որ ընկերուհիս ինձ հյուրընկալի։

Ծառը ծաղկե՜լ է:-Ծառը ծաղկե՜լ է տերևները կանաչել։

Որդիս պիտի կարողանա:-Որդիս պիտի կարողանա օգնել իր հայրիկին։

Հիշի՛ր:-Հիշի՛ր, որ պետք է լսես ծնողներիտ։

Վստահի՛ր:-վստահիր քույրկիդ

Բերե՛ք:-Բերեք ինձ այս խնձորը

Լրացուցիչ առաջադրանքներ՝1148-բ,դ,զ; 1150-բ,դ,զ; 1152-բ,դ,զ; 1160; 1162; 1163-բ,դ,զ

բ․4,75223

դ․15520,452

զ․92,276

բ.1,510

դ.29,10

զ.57,33

բ.250

դ.10,3

զ.231,82

1160. Գտե՛ք 17‐ի բազմապատիկ բոլոր երկնիշ թվերը։

85, 68, 51, 34, 17

1162. Կիրառելով բազմապատկման զուգորդական օրենքը՝ հաշվե՛ք
առավել հարմար եղանակով.
ա) 4 ⋅ 17 ⋅ 5, (4*5) *17=20*17=340
բ) 6 ⋅ 39 ⋅ 5, (6*5) * 39=30*39=1170

գ) 4 ⋅ 8 ⋅ 5, (4*5) * 8=20*8=160
դ) 25 ⋅ 19 ⋅ 8, (25*8) * 19=200*19=3800

1163. Արտահայտե՛ք կիլոգրամներով.
բ) 13 կգ 45 գ=13+0,045=13,045կգ

դ) 4 ց 15 կգ 23 գ=400+15+0,023=415,023

զ) 188 գ=0,188

Homework